1. Tester là gì? Vai trò & công việc thực tế

Trong một dự án phát triển phần mềm, đội ngũ lập trình viên là những người xây dựng nên sản phẩm. Nhưng chính những Tester mới là người đảm bảo rằng sản phẩm đó hoạt động đúng như mong đợi và mang lại trải nghiệm tốt nhất cho người dùng. Họ đóng vai trò như một người "gác cổng" chất lượng, không ngừng tìm kiếm và loại bỏ các lỗi tiềm ẩn.

1.1. Định nghĩa nghề Tester (QA/QC)

Tester (hay còn gọi là chuyên gia kiểm thử phần mềm) là người chịu trách nhiệm đảm bảo chất lượng của sản phẩm phần mềm. Công việc chính của họ là phát hiện các lỗi (bug) và sự không nhất quán trong phần mềm trước khi sản phẩm được phát hành ra thị trường. Bằng cách thực hiện một loạt các quy trình kiểm thử nghiêm ngặt, Tester giúp giảm thiểu rủi ro, nâng cao độ tin cậy và tạo dựng niềm tin cho khách hàng.

Họ không chỉ đơn thuần là người tìm lỗi, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện quy trình phát triển, đưa ra những phản hồi giá trị để đội ngũ lập trình có thể tối ưu hóa sản phẩm. Một Tester giỏi sẽ không ngừng đặt mình vào vị trí của người dùng để tìm ra những vấn đề mà lập trình viên có thể đã bỏ qua.

Tester (hay còn gọi là chuyên gia kiểm thử phần mềm) là người chịu trách nhiệm đảm bảo chất lượng của sản phẩm phần mềm

1.2. Tester làm gì mỗi ngày?

Công việc của một Tester không hề nhàm chán mà rất đa dạng và đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn trọng. Hàng ngày, họ sẽ thực hiện những nhiệm vụ quan trọng để đảm bảo chất lượng phần mềm một cách toàn diện.

Những công việc chính của một Tester bao gồm:

• Viết test case, test plan: Đây là công việc nền tảng. Một Tester sẽ dựa vào yêu cầu sản phẩm để viết các kịch bản kiểm thử chi tiết (test case) và lập kế hoạch kiểm thử tổng thể (test plan) cho dự án.
• Kiểm thử thủ công hoặc tự động: Họ sẽ thực hiện các test case đã viết, có thể là kiểm thử bằng tay (Manual Testing) hoặc sử dụng các công cụ tự động hóa (Automation Testing) để kiểm tra các tính năng của phần mềm.
• Ghi nhận lỗi, báo cáo và phối hợp với dev, PM: Khi phát hiện lỗi, Tester sẽ ghi nhận lại, mô tả chi tiết cách tái hiện bug, và gửi báo cáo cho lập trình viên. Họ cũng phối hợp chặt chẽ với Lập trình viên (Dev) và Quản lý dự án (PM) để theo dõi tiến độ sửa lỗi và đảm bảo vấn đề được giải quyết triệt để.

1.3. Phân biệt các vai trò trong kiểm thử phần mềm

Trong lĩnh vực kiểm thử phần mềm, có nhiều vai trò khác nhau, mỗi vai trò lại đòi hỏi một bộ kỹ năng và chuyên môn riêng. Việc hiểu rõ sự khác biệt này sẽ giúp bạn định hướng con đường sự nghiệp phù hợp. Mặc dù đều cùng mục tiêu đảm bảo chất lượng, nhưng cách tiếp cận và công cụ làm việc của họ lại hoàn toàn khác nhau.

Sự khác biệt giữa các vai trò này không chỉ nằm ở công cụ mà còn ở tư duy làm việc. Manual Tester tập trung vào trải nghiệm người dùng, trong khi Automation Tester hướng đến hiệu quả và tốc độ. Còn QA lại bao quát toàn bộ quy trình, tìm cách ngăn ngừa lỗi ngay từ đầu. Một Tester giỏi có thể bắt đầu với kiểm thử thủ công và dần phát triển lên các vai trò chuyên sâu hơn.

2. Vì sao nghề Tester ngày càng được ưa chuộng?

Trong bối cảnh công nghệ phát triển như vũ bão, nhu cầu về một sản phẩm chất lượng cao, ổn định ngày càng trở nên cấp thiết. Chính điều này đã đưa nghề Tester lên một vị thế mới, trở thành một trong những công việc hấp dẫn nhất trong ngành CNTT. Những lý do dưới đây sẽ giải thích tại sao kiểm thử phần mềm lại thu hút nhiều người đến vậy.

2.1. Nhu cầu tuyển dụng tăng mạnh

Sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghiệp phần mềm kéo theo nhu cầu lớn về Tester. Từ các ứng dụng di động, website thương mại điện tử, cho đến các hệ thống quản lý phức tạp, tất cả đều cần được kiểm thử kỹ lưỡng. Một sản phẩm có lỗi có thể gây ra thiệt hại lớn về danh tiếng và tài chính, vì vậy mọi doanh nghiệp đều sẵn sàng đầu tư vào một đội ngũ kiểm thử mạnh.

Các Tester có thể làm việc trong nhiều lĩnh vực đa dạng: fintech (tài chính), giáo dục, y tế, sản xuất... Điều này mở ra nhiều cơ hội lựa chọn và phát triển sự nghiệp. Nhu cầu tuyển dụng không chỉ giới hạn ở các công ty công nghệ lớn, mà còn lan rộng đến các startup nhỏ và vừa, nơi chất lượng sản phẩm là yếu tố sống còn.

Sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghiệp phần mềm kéo theo nhu cầu lớn về Tester

2.2. Lộ trình nghề nghiệp rõ ràng

Nghề Tester có lộ trình phát triển rất rõ ràng và tiềm năng thăng tiến cao. Một người mới bắt đầu thường sẽ đảm nhận vai trò Manual Tester. Sau khi đã tích lũy kinh nghiệm và hiểu rõ về quy trình, họ có thể học thêm kỹ năng lập trình để trở thành Automation Tester hoặc phát triển lên vị trí QA.

Với kinh nghiệm và năng lực quản lý, một Tester có thể thăng tiến lên các vị trí cao hơn như QA Lead (trưởng nhóm kiểm thử) hay Test Manager (quản lý bộ phận kiểm thử). Lộ trình này không chỉ mang lại thu nhập hấp dẫn mà còn giúp bạn không ngừng học hỏi và phát triển bản thân.

2.3. Mức lương & cơ hội việc làm

Một trong những lý do khiến nghề Tester ngày càng được ưa chuộng chính là mức lương hấp dẫn và cơ hội việc làm rộng mở. Dù là người mới bắt đầu hay đã có kinh nghiệm, bạn đều có thể nhận được một mức thu nhập xứng đáng với năng lực của mình.

Dưới đây là một số thông tin về mức lương và cơ hội việc làm tiêu biểu trong ngành kiểm thử phần mềm tại Việt Nam:

• Lương Tester fresher: 8–12 triệu/tháng
• Lương QA senior: 20–30 triệu/tháng
• Cơ hội làm việc tại các công ty lớn: FPT, Viettel, VinGroup,...

Mức lương này sẽ còn tăng cao hơn nữa tùy thuộc vào kinh nghiệm, chứng chỉ và khả năng ngoại ngữ của bạn. Bên cạnh đó, các Tester có kinh nghiệm trong các lĩnh vực đặc thù như kiểm thử bảo mật (Security Testing) hay kiểm thử hiệu năng (Performance Testing) cũng có mức thu nhập cao hơn rất nhiều so với mặt bằng chung.

Bạn đọc tham khảo thêm: 

DOM Là Gì? Cách Web “Hiểu” Và “Phản Hồi” Người Dùng

Công cụ rút gọn link: Giải pháp tối ưu cho mọi URL dài

3. Các dạng phỏng vấn Tester thường gặp

Để chinh phục nhà tuyển dụng, việc chuẩn bị kỹ lưỡng cho buổi phỏng vấn là điều bắt buộc. Một buổi phỏng vấn Tester thường được thiết kế để đánh giá cả kiến thức chuyên môn lẫn các kỹ năng mềm cần thiết. Hiểu rõ các dạng phỏng vấn này sẽ giúp bạn có sự chuẩn bị tốt nhất.

3.1. Phỏng vấn kiến thức chuyên môn

Đây là phần không thể thiếu để nhà tuyển dụng đánh giá năng lực cốt lõi của bạn. Họ sẽ hỏi về các khái niệm cơ bản như vòng đời của bug (bug life cycle), các loại kiểm thử (kiểm thử chức năng, phi chức năng, hồi quy...), và quy trình làm việc. Với những vị trí cao hơn, họ sẽ đi sâu vào các công cụ tự động hóa hoặc các kỹ thuật kiểm thử nâng cao.

3.2. Phỏng vấn tình huống

Nhà tuyển dụng sẽ đưa ra các tình huống thực tế để xem cách bạn xử lý vấn đề. Ví dụ như "Bạn sẽ làm gì nếu phát hiện một bug nghiêm trọng ngay trước giờ release?", hoặc "Bạn xử lý thế nào khi một lập trình viên từ chối bug bạn báo?". Mục đích là để đánh giá tư duy phản biện, khả năng giải quyết vấn đề và sự chuyên nghiệp của bạn.

3.3. Phỏng vấn kỹ năng mềm

Kỹ năng mềm đóng vai trò quan trọng không kém kiến thức chuyên môn. Nhà tuyển dụng sẽ quan tâm đến cách bạn làm việc nhóm, giao tiếp với các thành viên khác, đặc biệt là với Lập trình viên, Quản lý dự án (PM) và Phân tích nghiệp vụ (BA). Họ muốn biết bạn có phải là một thành viên hòa đồng, có thể đóng góp tích cực vào sự thành công của cả đội hay không.

Kỹ năng mềm đóng vai trò quan trọng không kém kiến thức chuyên môn

4. Bộ câu hỏi phỏng vấn Tester phổ biến

Khi đi phỏng vấn Tester, bạn sẽ được hỏi những câu hỏi xoay quanh kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm. Dưới đây là một số câu hỏi phổ biến nhất dành cho người mới bắt đầu, giúp bạn có thể chuẩn bị tốt hơn.

4.1. Câu hỏi phỏng vấn tester cho người mới

Một buổi phỏng vấn cho người mới thường tập trung vào các khái niệm nền tảng, nhằm đánh giá liệu bạn có nắm vững các kiến thức cơ bản về kiểm thử phần mềm hay không. Đây là cơ hội để bạn thể hiện sự hiểu biết của mình một cách rõ ràng và logic. Những câu hỏi thường gặp bao gồm:

• Test case là gì? Test plan là gì?
• Bug life cycle là gì? Mô tả các trạng thái của một bug.
• Regression testing là gì?
• Bạn đã từng phát hiện bug như thế nào? Mô tả chi tiết.
• Mô tả một quy trình kiểm thử phần mềm bạn từng làm trong dự án cá nhân hoặc trong quá trình học tập.

4.2. Gợi ý cách trả lời ngắn gọn, logic

Khi trả lời những câu hỏi này, hãy cố gắng không chỉ trình bày lý thuyết suông. Mỗi câu trả lời đều nên có ví dụ thực tế hoặc liên kết đến một dự án cụ thể mà bạn đã làm. Điều này giúp nhà tuyển dụng thấy được bạn không chỉ học thuộc lòng mà còn hiểu rõ và áp dụng kiến thức vào thực tế. Hãy nhấn mạnh vào quy trình và cách bạn phối hợp với các thành viên khác trong nhóm để giải quyết vấn đề.

5. Câu hỏi phỏng vấn tester có kinh nghiệm

Đối với những Tester đã có kinh nghiệm, các câu hỏi sẽ tập trung vào chiều sâu và khả năng xử lý các tình huống phức tạp. Nhà tuyển dụng sẽ không chỉ muốn biết bạn làm được gì, mà còn muốn hiểu tư duy và cách bạn đối mặt với thách thức.

5.1. Câu hỏi chuyên sâu

Các câu hỏi này nhằm đánh giá kinh nghiệm thực tế của bạn, từ việc lên kế hoạch đến xử lý các vấn đề kỹ thuật nâng cao. Đây là lúc bạn thể hiện sự khác biệt và giá trị của bản thân. Những câu hỏi chuyên sâu thường gặp bao gồm:

• Làm sao để đánh giá chất lượng của một bộ test case?
• Bạn sẽ làm gì khi deadline gấp mà vẫn còn bug tồn đọng?
• Trình bày cách viết script automation với Selenium/Python.
• Sự khác biệt giữa functional & non-functional testing?
• Bạn từng làm performance testing chưa? Dùng công cụ gì để thực hiện?

5.2. Kinh nghiệm “ghi điểm” khi phỏng vấn

Để “ghi điểm” trong buổi phỏng vấn, bạn cần thể hiện mình là một người có tư duy phản biện và chủ động. Nhà tuyển dụng không chỉ cần một người chỉ biết "test theo mô tả", họ cần một người hiểu hệ thống, biết đặt ra câu hỏi, và đưa ra những đề xuất cải tiến để nâng cao chất lượng sản phẩm. Hãy chuẩn bị những câu chuyện cụ thể về những lần bạn đã chủ động tìm ra vấn đề, đề xuất giải pháp, và đóng góp vào thành công chung của dự án.

6. Mẹo chuẩn bị trước khi đi phỏng vấn Tester

Để có một buổi phỏng vấn thành công, việc chuẩn bị kỹ lưỡng là yếu tố then chốt. Dưới đây là một số mẹo giúp bạn tự tin hơn và để lại ấn tượng tốt với nhà tuyển dụng.

• Tìm hiểu công ty và sản phẩm: Nắm rõ thông tin về công ty và sản phẩm mà họ đang phát triển. Điều này thể hiện bạn thực sự quan tâm đến vị trí ứng tuyển.
• Ôn lại thuật ngữ kiểm thử cơ bản: Nắm vững các khái niệm cơ bản như test case, bug life cycle, các loại kiểm thử, v.v.
• Thực hành viết test case từ mockup hoặc website thật: Chuẩn bị sẵn một vài test case mẫu cho một ứng dụng phổ biến, điều này sẽ giúp bạn tự tin hơn khi được yêu cầu.
• Chuẩn bị câu chuyện cá nhân: Kể lại một câu chuyện cụ thể về lần bạn từng phát hiện một lỗi nghiêm trọng và cách bạn xử lý nó.
• Làm bài test online: Nếu nhà tuyển dụng có yêu cầu làm bài test logic, test IQ, hoặc SQL, hãy dành thời gian ôn luyện trước.

Kết lại, nghề Tester là một con đường sự nghiệp đầy triển vọng và có mức thu nhập hấp dẫn. Bằng cách trang bị đầy đủ kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm, bạn hoàn toàn có thể tìm được một công việc kiểm thử phần mềm phù hợp tại các công ty hàng đầu. Hãy truy cập Devwork ngay hôm nay để không bỏ lỡ những cơ hội việc làm hấp dẫn nhất.